Μα γιατί δεν μπορώ να κρατηθώ;

«…ναι, κάπου το έχω ξανακούσει ότι 1-2 μέρες, την εβδομάδα πριν αδιαθετήσω, θα πεινάω περισσότερο, δεν θα χορταίνω και γενικά θα σκέφτομαι συνέχεια το φαγητό. Δεν ξέρω, με μένα δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Δεν είναι 1-2 μέρες, νιώθω ότι είναι διχασμένη προσωπικότητα, αφού τις μισές ημέρες του μήνα δεν μπορώ να κρατηθώ μακριά από τα γλυκά και το ψωμί. Ό,τι και να είναι, δεν μπορώ να κρατηθώ, δεν μπορώ να επιβληθώ στον εαυτό μου…».

Αποδεικνύεται ότι μετά το πέρας της ωορρηξίας, η όρεξη για συγκεκριμένα τρόφιμα αυξάνεται προσωρινά. Ανάλογα με την ένταση (πιθανόν και τη διάρκεια) των συμπτωμάτων πριν την εμμηνορρυσία, κάποιες γυναίκες εμφανίζουν προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο ή (λιγότερες) δυσφορική διαταραχή.

Σύνδρομο

Το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο (ΠΕΣ) αφορά ήπια συναισθηματικά και σωματικά συμπτώματα, που λαμβάνουν χώρα στις περισσότερες γυναίκες κατά τη διάρκεια 1 ή εβδομάδων πριν την έμμηνο ρύση. Αν και μπορεί να προκαλέσουν σημαντική δυσφορία, δεν είναι τόσο σοβαρά ως συμπτώματα. Συνήθως τα συμπτώματα αυτά συνίστανται σε πονοκέφαλο, ευαίσθητο/ επίπονο στήθος, κοιλιακό φούσκωμα και πρήξιμο στα άνω/ κάτω άκρα. Επιπλέον, προκύπτει συχνά αίσθημα κόπωσης, ξεσπάσματα θυμού, εναλλαγές διάθεσης, ευερεθιστότητα, σύγχυση και κοινωνική απομόνωση. Τα συμπτώματα αυτά δεν εμφανίζονται πριν την 13η ημέρα του κύκλου.

Διαταραχή

Στον αντίποδα, η προεμμηνορρυσιακή δυσφορική διαταραχή (ΠΕΔΔ) αντιπροσωπεύει πιο σοβαρά προεμμηνορρυσιακά συμπτώματα. Στην ουσία πρόκειται για μια συναισθηματική διαταραχή που επηρεάζει το 5-8% των γυναικών. Τα συμπτώματα ξεκινούν συνήθως κατά την ωχρινική/ εκκριτική φάση (εικόνα 1), περιορίζονται κατά την εμμηνορρυσία και εξαφανίζονται κατά τη παραγωγική φάση του κύκλου.

Αίτια

Από τη στιγμή που τα ακριβή αίτια της ΠΕΔΔ είναι ακόμα άγνωστα, έχουν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις, που εμπλέκουν το ενδοκρινικό σύστημα ή τους νευροδιαβιβαστές. Σε ασθενείς με ΠΕΔΔ έχει παρατηρηθεί διαταραγμένο ορμονικό προφίλ, καθώς φαίνεται πως έχουν χαμηλότερα επίπεδα προγεστερόνης, κατά την ωχρινική φάση. Πειραματικά ευρήματα υποδεικνύουν μικρότερες συγκεντρώσεις σεροτονίνης στο αίμα, σε σχέση με υγιή άτομα.

Γλυκό και αλμυρό…

Οι αλλαγές στην όρεξη, η αύξηση του αισθήματος πείνας, η αναζήτηση συγκεκριμένων τροφίμων, οι αλλαγές στο μέγεθος της μερίδας και των snacks και η αύξηση ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, θεωρούνται χαρακτηριστικά σημεία του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου, ενώ συνδέονται με διαταραχή του σεροτονεργικού συστήματος.

Ερευνητικά προκύπτει ότι η αρνητική διάθεση/ κατάθλιψη, χαρακτηριστικό των ΠΕΔ/ ΠΕΔΔ, συσχετίζεται θετικά με την αναζήτηση φαγητού (food craving). Στην προσπάθεια ερμηνείας αυτής της σχέσης, ενεπλάκη ο νευροδιαβιβαστής σεροτονίνη (5-υδροξυτρυπταμίνη, 5-HT), που θεωρείται η ορμόνη της διάθεσης, ως ενδιάμεσος μεσολαβητής στη σχέση διάθεσης και φαγητού.

Υποστηρίζεται ότι η αναζήτηση συγκεκριμένων τροφών συμβαίνει για να ανεβάσουμε τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Συνήθως πρόκειται για τρόφιμα υψηλά σε υδατάνθρακες και λίπη. Οι γυναίκες σε αυτή τη φάση γίνονται πολύ επιρρεπείς σε εξωτερικά ερεθίσματα που ευνοούν την κατανάλωση φαγητού. Οπωσδήποτε, η απώλεια ελέγχου είναι πιο εκτεταμένη σε άτομα με ΠΕΣ ή ΠΕΔΔ.

Αντιμετώπιση

Οι στόχοι της θεραπείας σε ασθενείς με ΠΕΔΔ είναι ο περιορισμός των συμπτωμάτων και η βελτίωση της κοινωνικής και εργασιακής λειτουργίας τους. Η διαχείριση θυμού, η μείωση του άγχους, η εκπαίδευση θετικής σκέψης και η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία βοηθούν σημαντικά την ασθενή να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή της και να βελτιώσει τις διαπροσωπικές της σχέσεις.

Θέματα… Διατροφικά

Αφετέρου, η αεροβική άσκηση και οι αλλαγές στον τρόπο διατροφής συχνά μειώνουν τα συμπτώματα. Η μείωση της πρόσληψης καφεΐνης μπορεί να μειώσει την ανησυχία και την ευερεθιστότητα, ενώ ο περιορισμός αλατιού το οίδημα και το πρήξιμο. Από τα διατροφικά στοιχεία, αποδεικνύεται ότι η βιταμίνη Β6, σε δόσεις μέχρι 100 mg/μέρα, μπορεί να βοηθήσει στην ελάττωση των συμπτωμάτων και της προεμμηνορρυσιακής κατάθλιψης. Το ανθρακικό ασβέστιο, σε δόσεις 1200-1600 mg/μέρα, έχει επίσης καλά αποτελέσματα. Τόσο η βιταμίνη Ε (ως αντιοξειδωτικό), όσο και η τρυπτοφάνη (ως υπόστρωμα για τη σύνθεση σεροτονίνης), μπορούν να βοηθήσουν τις ασθενείς με ΠΕΔΔ.

Θέματα… Φαρμακολογικά

Τα σεροτονεργικά αντικαταθλιπτικά συνιστούν θεραπεία εκλογής σε ασθενείς με σοβαρή ΠΕΔΔ. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί να μειωθεί το ρίσκο μακροπρόθεσμων παρενεργειών (π.χ. αύξηση σωματικού βάρους). Οι επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης καταπραΰνουν το σύνολο των συμπτωμάτων της ΠΕΔΔ, όχι μόνο όσα αφορά τη διάθεση.

Σε κάθε περίπτωση, η ασθενής θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά από τον θεράποντα γυναικολόγο της. Η αλλαγή τρόπου ζωής, η αερόβια άσκηση και ο έλεγχος διατροφής και σωματικού βάρους αποδεικνύονται σε πολλές περιπτώσεις ευεργετικά μέτρα στην ανακούφιση από τα έντονα συμπτώματα της ΠΕΔΔ, χωρίς τη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Πηγή : http://www.dia-trofis.gr